Ademhalings­bescherming

Risicoanalyse
Veel werknemers worden op de werkplek blootgesteld aan verontreinigde lucht, hierdoor dienen er mogelijk maatregelen te worden getroffen. Als het nodig is de ademhalingswegen te beschermen, dient men eerst de risico’s goed te definiëren. Verontreinigingen van de lucht kan namelijk in verschillende verschijningsvormen optreden: stofdeeltjes, rook, nevel, gassen en dampen. Ook combinaties van verontreinigingen zijn mogelijk en er kan sprake zijn van zuurstofverdringing.

Bescherming nodig
Adembescherming is dus noodzakelijk indien er gevaar bestaat voor het, via de ademhalingswegen, binnendringen van schadelijke stoffen in het lichaam. Deze stoffen kunnen zowel vast, vloeibaar als gasvormig zijn. Bescherming is ook nodig indien het zuurstofgehalte van de lucht daalt beneden de 19%. In dit laatste geval zijn slechts de onafhankelijke adembeschermingsmiddelen bruikbaar. Dit zijn middelen waarbij de verse lucht via een slang of luchtfles naar het masker of de kap wordt gevoerd. Het gebruik van adembeschermingsmiddelen tijdens het werk is voor de drager een forse extra belasting. We kunnen voor klanten op zoek gaan de beste oplossing met een zo laag mogelijke belasting voor de dragen, zonder concessies te doen in de veiligheid.

Afhankelijke adembescherming
Bij afhankelijke adembescherming wordt de verontreiniging uit de lucht gefilterd. Dit heet afhankelijk, omdat de gebruiker voor de lucht die hij inademt afhankelijk is van de omgevingslucht. Deze categorie ademhalingsbescherming bestaat uit een filter en een masker. Filters kunnen geschikt zijn om stoffen, gassen en dampen tegen te houden. Dit doen ze door het te absorberen voordat het wordt ingeademd. Er zijn ook combinatiefilters die stoffen en gassen kunnen absorberen.

De keuze voor een masker is afhankelijk van het gewenste beschermingsniveau, maar ook van persoonlijke voorkeur. Er zijn verschillende soorten afhankelijke ademhalingsbescherming:

• Onderhoudsvrije stofmaskers
• (Onderhoudsvrije) halfgelaatsmaskers
• Volgelaatsmaskers

Onderhoudsvrije stofmaskers
Stofmaskers bedekken mond, neus en kin. Na gebruik worden onderhoudsvrije stofmasker weggegooid en vervangen. Een stofmasker kan ook uitgerust zijn met een uitademventiel. Een uitademventiel bij een stofmasker heeft meerdere comfortverhogende functies: uitademweerstand verkleinen, CO2 gehalte verkleinen binnenin het masker en temperatuur en vochtigheid verminderen binnenin het masker.

Stofmaskers beschermen uitsluitend tegen vaste deeltjes, vezels, micro-organismen, nevels en aërosolen, dus niet tegen dampen van bijvoorbeeld verf.

Er zijn drie stofbescherming klassen die worden aangegeven met de zogenaamde FFP (Filtering Facepiece Particles)-codering (FFP1, FFP2 en FFP3). De inwaartse lekkage bepaalt de beschermingsgraad die het stofmasker kan bieden.

FFP1  Lichte bescherming tegen stofdeeltjes van inerte materialen. Maximaal aanvaarde concentratie van verontreinigende stoffen: 4x de grenswaarde

FFP2  Optimale bescherming tegen stofdeeltjes van schadelijke stoffen. Maximaal aanvaarde concentratie van verontreinigende stoffen: 10x de grenswaarde.

FFP3  Maximale bescherming tegen stofdeeltjes van giftige tot zeer giftige stoffen. Maximaal aanvaarde concentratie van verontreinigende stoffen: 50x de grenswaarde.

Wat is de grenswaarde?

Om te kunnen bepalen welke soort ademhalingsbescherming u nodig heeft, moet u de schadelijke stof, het gas of de damp weten en de hoeveelheid hiervan. Om de schadelijkheid te bepalen zijn er grenswaardes bepaald. De overheid heeft wettelijk een aantal grenswaarde vastgesteld die ook voor de werkplek gelden. Wanneer u onder de grenswaarde blijft is ademhalingsbescherming niet nodig, tenzij anders wordt voorgeschreven.

Grenswaarden wordt uitgedrukt in:

• parts per million (ppm) = aantal deeltjes verontreiniging per miljoen deeltjes lucht
• milligram per kubieke meter (mg/m3)
• vezels per kubieke meter (v/m3)

Wat is de Nominale Protectiefactor (NPF)?

Om het verschil aan te geven tussen de concentratie van schadelijke stoffen binnen en buiten het filtermasker worden de nominale stoffen binnen en buiten het filtermasker gebruikt. De nominale protectiefactor (NPF) geeft de verhouding aan tussen de concentratie buiten het masker en de concentratie in het masker. Een hoge NPF biedt een hoge graad van bescherming.

Als men de grenswaarde vermenigvuldigt met de NPF van het product kent men de maximale concentratie waaronder men veilig kan werken met een bepaald middel. Indien men de concentratie op de werkplek reeds kent, kan men ook deze concentratie delen door de grenswaarde om de minimaal vereiste NPF te kennen.

Extra coderingen bij (stof)maskers

Bij ademhalingsbescherming wordt er veel gebruikt gemaakt van extra coderingen. Er zijn heel veel producten geschikt voor specifieke werkomgevingen die aan de hand van codering laten zien dat ze bepaalde een functionaliteit of bescherming bieden.

Ademhalingsbescherming met de letter R is herbruikbaar. Wanneer de letters NR vermeld staan is het masker niet herbruikbaar. De letter D betekent dat het masker de Dolomiettest (duurzaamheidstest van het filter) hebben doorstaan, het filter van een masker met deze normering raakt niet te snel ‘verstopt’.

Als tweede hebben de masker die de Dolomiettest (duurzaamheidstest van het filter) hebben ondergaan een codering D. Deze test geeft aan dat het filter niet te snel ‘dichtslaat’ (verstopt). Een dergelijk masker mag meerdere keren worden gebruikt binnen een 8-urige werkdag. Ook kan je masker met een uitademventiel herkennen aan de codering V wat staat voor valve.

Onderhoudsvrije halfgelaatsmaskers

Deze kant-en-klare maskers zijn geschikt om te gebruiken voor een doeltreffende bescherming tegen gassen, dampen en stofdeeltjes. De maskers hebben een universele pasvorm en zijn voorzien van filters die niet vervangen kunnen worden. Ze zijn ontworpen voor effectieve en comfortabele bescherming. Ze zijn te gebruiken tot ze beschadigd zijn, de gasfilters verzadigd raken of de stoffilters verstopt raken.

Niet onderhoudsvrije halfgelaatsmaskers

Deze masker bedekken mond, neus en kin. Ze worden uitgevoerd als enkel- en dubbel patroon maskers. Masker met twee filters hebben een betere verdeling van het gewicht en een lagere ademhalingsweerstand, wat het draagcomfort positief beïnvloedt. Filters zwaarder dan 300 gram mogen niet op een halfgelaatsmasker gedragen worden en zijn dus verplicht op een volgelaatsmasker te dragen. Er zijn twee typen, namelijk een masker met een bajonet aansluiting en een masker met DIN-genormaliseerde schroeffilterbus (EN 148-1 norm).

Volgelaatsmaskers

Deze maskers bedekken mond, neus, kin en gezicht en bieden een betere integrale bescherming van het gelaat in vergelijking met een halfgelaatsmasker. Volgelaatsmasker biedt ook de beste afsluiting op het gezicht. Alle mogelijke filters kunnen met een volgelaatsmasker worden gecombineerd. Door een spreekmembraan toe te voegen wordt de verstaanbaarheid van de dragen bevordert.

Volgelaatsmaskers zijn er in drie klassen:

Klasse 1        lichte (spuit)werkzaamheden

Klasse 2        algemeen (industrieel) gebruik

Klasse 3        zware omstandigheden

Gelaatsmasker combineren met stoffilters

Behalve stofmaskers zijn er ook verwisselbare stoffilters voor op gelaatsmaskers. Stoffilters worden aangeduid met de kleurcodering wit en de letter P1, P2 of P3. Deze worden alleen als verwisselbaar filter in maskers gebruikt. De gebruiker kan dus, afhankelijk van de omstandigheden, zelf kiezen welk type filter op het masker wordt geplaatst.

Gas- en dampfilters

Door een gas- en dampfilter te gebruiken kunnen gassen en dampen worden opgevangen. Om ook stofdeeltjes op te vangen is een combinatie met een deeltjesfilter nodig. Er zijn heel veel verschillende gas- en dampfilters. Wanneer u wilt weten welke filters nodig zijn voor uw werk kunt u het beste een specialist inschakelen. Wij gebruiken graag onze kennis om u hierin te adviseren.

Combinatiefilters

Vanwege verschillende omstandigheden op de werkvloer kan een combinatiefilter een oplossing op maat bieden. De verschillende soorten gas- en deeltjesfilters kunnen gecombineerd worden gebruikt. Indien combinatiefilters worden gebruikt, neemt meestal de beschermingstijd af. Combinatiefilters bevatten kleuren van de aanwezige aparte filters. Deze mogen nooit in wisselende werkomgevingen worden gebruikt en niet hergebruikt worden in verband met gevaar voor mogelijke chemische reacties.